Augustinuskerk

Geschiedenis van de Augustinuskerk

Ten tijde van de tachtigjarige oorlog (1568-1648) werd het protestantisme in Nederland de staatsgodsdienst. Aan katholieken werd verboden in het openbaar hun eredienst uit te oefenen.

In 1570 vluchtten veel katholieken om die reden Amsterdam uit. Anderen zochten hun toevlucht in zgn. “schuilkerken”: achter een gewone huisgevel werd ergens een kapel of kerkje ingericht. Dit werd door de overheden oogluikend toegestaan.

De Rogh

In de jaren 1623-1626 keerden de eveneens gevluchte Augustijnen in het geheim terug. Op de hoek van de Huidevettersloot en de Oudezijds Achterburgwal (nr. 81) stond het pakhuis “De Star”. Hier beheerden de Augustijnen Parmentier en Jacob hun schuilkerkje. Zo’n kerk werd ook wel een “statie” genoemd. Dit heeft te maken met het feit dat er in ons land in die jaren geen officiële rooms-katholieke bisschoppelijke hiërarchie was. De Nederlandse kerkprovincie werd in die tijd als een missiegebied gezien. In zo’n gebied spreekt men niet van parochiekerken, maar van staties.

Pastoor Parmentier, geboren in 1602 te Gent, was de eigenlijke stichter van de Augustijnerstatie en stierf in 1681. In 1698 werd het pakhuis verkocht en de volgende schuilplaats die de parochie als kerk diende werd het verbouwde pakhuis “De Rogh” aan de Spinhuissteeg (zie afbeelding). Dit huis werd afwisselend “De Star” en “Het Spinnetje” genoemd. Meer dan anderhalve eeuw heeft de binnenstadsparochie hier gekerkt.

In 1848 kwam een kerk gereed aan Rusland nr. 7. In 1866 werd aan deze “Star” (aan de kant van de Spinhuissteeg) nog een doopkapel en een nieuwe ingang gebouwd. 82 Jaar heeft deze kerk dienst gedaan. In 1863 werd door pastoor Hoorneman het beroemde Cavaillé-Coll orgel aangeschaft. In 1929 werd de kerk gesloten. Veel mensen verhuisden van de binnenstad naar de nieuw gebouwde buitenwijken, met als gevolg dat de binnenstad ontvolkte. In de buitenwijken waren wel dringend nieuwe parochies nodig. Aan pater Smits, de laatste pastoor van “De Spin” werd opgedragen in “Plan West” een nieuwe parochie te stichten.

Op 2 december 1931 werd de eerste steen gelegd voor de Augustinuskerk aan de Postjesweg. In die tijd werd er gekerkt aan de Baarsjes in een eerder als garage gebruikt pand, gedurende 4 jaar. Op 24 november 1932 werd de kerk ingewijd door de bisschop van Haarlem, mgr. Aengenent.

In de jaren 1970 begon het kerkbezoek sterk terug te lopen, het kerkgebouw vertoonde vele gebreken en restauratie bleek niet te bekostigen. De wenselijkheid van nieuwbouw kwam ter sprake en het was een plezierige ontdekking dat elders in de stad het bestuur van de Stichting “Oud Vredenburgh” aan de Vredenburghsteeg met dezelfde vraag bezig bleek te zijn ten aanzien van haar tehuis voor bejaarden. Men besloot tot een uniek complex waarin een parochiecentrum (met kerk), een verzorgingshuis en een geheel van wijkvoorzieningen zijn samengevoegd.

Op 28 augustus 1977 (feest van St. Augustinus) was de laatste Eucharistie-viering in de oude kerk. Men ging tijdelijk kerken in de verbouwde kleuterschool aan de Postjeskade. Op zondag 16 december 1979 werd de nieuwe Augustinuskerk ingewijd door de bisschop van Haarlem, mgr. Zwartkruis.